panować

panować
panować {{/stl_13}}{{stl_8}}cz. ndk Ia, panowaćnuję, panowaćnuje {{/stl_8}}{{stl_20}}
{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'być władcą, sprawować władzę; królować, rządzić jako władca': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jagiellonowie panowali w Polsce do 1572 r. {{/stl_10}}{{stl_20}}
{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'rządzić kimś, czymś, być panem czegoś, gdzieś; przewodzić komuś, czemuś, podporządkowywać sobie kogoś, coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nauczyciel panujący nad klasą. Przeciwnik panował na boisku. {{/stl_10}}{{stl_20}}
{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'podporządkowywać coś swojemu działaniu, swojej woli; mieć wpływ na coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Panować nad okolicznościami. Panować nad pojazdem. {{/stl_10}}{{stl_20}}
{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_7}}'znajdując się wyżej niż coś, być dobrze widocznym; górować nad czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ruiny zamku panowały nad okolicą. {{/stl_10}}{{stl_20}}
{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_7}}'występować, istnieć z dużym natężeniem, w dużym zakresie na jakimś obszarze, w jakimś miejscu lub w jakimś czasie': {{/stl_7}}{{stl_10}}W owym czasie panowała zaraza. W pokoju panował bałagan. Panował zwyczaj palenia zmarłych. Gdzieś panuje zamieszanie. {{/stl_10}}{{stl_20}}
{{/stl_20}}{{stl_12}}6. {{/stl_12}}{{stl_7}}'przeważać liczebnie, ilościowo; dominować': {{/stl_7}}{{stl_10}}Na Śląsku Cieszyńskim panuje protestantyzm. {{/stl_10}}

Langenscheidt Polski wyjaśnień. 2015.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • panować — ndk IV, panowaćnuję, panowaćnujesz, panowaćnuj, panowaćował 1. «być władcą, panem kraju; władać, królować» Dynastia Burbonów panowała w Hiszpanii. ∆ hist. Dom panujący «rządząca dynastia, rodzina panującego władcy» przen. Lew panował wśród… …   Słownik języka polskiego

  • panować [zapanować] nad sobą — {{/stl 13}}{{stl 33}} kontrolować, hamować swoje reakcje emocjonalne, nie uzewnętrzniać swych uczuć, zachowywać psychiczną równowagę :{{/stl 33}}{{stl 10}}W każdej sytuacji umiał panować nad sobą. Nie panując nad sobą, zaczęła wrzeszczeć na… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • królować — ndk IV, królowaćluję, królowaćlujesz, królowaćluj, królowaćował «sprawować rządy w królestwie, panować w królestwie» Dynastia Jagiellonów królowała w Polsce wieki. przen. a) «zajmować najważniejsze miejsce, przodować, wybijać się, panować» W… …   Słownik języka polskiego

  • mocno — mocnoniej 1. «z siłą, w sposób znamionujący siłę; silnie, energicznie, krzepko» Szarpnąć coś mocno. Ucałować, uścisnąć, uderzyć kogoś mocno. Ująć coś mocno w dłonie. ◊ Stanąć mocno (na nogach) «poczuć się pewnie w danej sytuacji życiowej, zdobyć… …   Słownik języka polskiego

  • panoszyć się — ndk VIb, panoszyć sięszę się, panoszyć sięszysz się, panoszyć sięnosz się, panoszyć sięszył się «wynosić się nad innych, chcieć panować, przewodzić; rządzić się» Zwycięzcy panoszyli się w mieście. W górach panoszyły się bandy rabusiów. przen.… …   Słownik języka polskiego

  • stracić — dk VIa, stracićcę, stracićcisz, strać, stracićcił, stracićcony 1. «przestać coś mieć, zostać bez kogoś lub bez czegoś; zostać pozbawionym kogoś lub czegoś» Stracić rodzinę. Stracić posadę. Drzewa straciły liście jesienią. Stracić czyjąś przyjaźń …   Słownik języka polskiego

  • tracić — ndk VIa, tracićcę, tracićcisz, trać, tracićcił, tracićcony 1. «przestawać coś mieć, zostawać bez kogoś, czegoś, zostawać pozbawionym kogoś, czegoś» Tracić głos, słuch, wzrok, pamięć, siły, zdrowie, życie. Tracić majątek. Tracić ducha, fantazję,… …   Słownik języka polskiego

  • głowa — 1. Alkohol, wino, piwo itp. szumi komuś w głowie «ktoś jest oszołomiony po wypiciu alkoholu, wina, piwa itp.»: Długo nie mogę zasnąć, w głowie szumi mi piwo, pocałunki puchną na wargach, a policzek pali ze wstydu. Z. Kruszyński, Na lądach. 2.… …   Słownik frazeologiczny

  • nerwy — 1. Coś kosztuje kogoś wiele nerwów «ktoś osiąga coś kosztem wielkiego napięcia, silnego zdenerwowania»: To wydawanie książek na dystans jest dramatyczne i wiele nerwów kosztuje, bo wszystko się robi na ostatnią chwilę i wszystko nie tak, jak było …   Słownik frazeologiczny

  • nić — Skupiać, trzymać w (swoich) rękach, w (swoim) ręku (wszystkie) nici czegoś «kierować czymś, mieć decydujący wpływ na bieg wydarzeń, panować nad sytuacją»: W charakterystyczny sposób zachowywali się Krzyżacy. Dawali Witoldowi posiłki zbrojne, ale… …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”